Περπατώντας η Δόξα…με τη φτώχεια! 2ο μέρος
Συνέχεια στην ενότητα με τον παραπάνω τίτλο σας παρουσιάζουμε το δεύτερο μέρος που είναι από το βιβλίο του κ. Μπαρτζούδη Γιώργου “Γιαγκλής ο Αετός της Μακεδονίας”.
Στο τέλος του άρθρου υπάρχει σύνδεσμος που οδηγεί στο πρώτο μέρος.
Δεύτερο μέρος από Περπατώντας η Δόξα … :
Την 15.11.1930 γράφει από την Αθήνα στη σύζυγο Φώτω:
«Η αποζημιώσεις(sic) εκδικάστηκαν και θα πάρουμε 119 χιλιάδες και 300 δραχμές.
Θα τα πάρουμε δε στας Σέρρας στην Τράπεζα την Εθνική. Και για την σύνταξιν είναι καλά, είμαι στο πρώτο βαθμό. Τη Δευτέρα υπολογίζω να φύγω και την Τρίτη που έρχεται να είμαι στας Σέρρας…». Λίγες μέρες αργότερα (την 24.11.1930) καταβάλλει
στην Εθνική Τράπεζα Σερρών 1.193 δραχμές προς εξόφληση δόσης δανείου ύψους 59.000 δραχμών.
Το παραπάνω δάνειο ήταν (προφανώς) μεσοπρόθεσμο «αγροτικό». Η Εθνική Τράπεζα ασκούσε τότε την «αγροτική πίστη», μια αρμοδιότητα που μεταβιβάστηκε σταδιακά στην ιδρυθείσα κατά το προηγούμενο έτος (1929) Αγροτική Τράπεζα.
Από τη φύση του δανείου (μεσοπρόθεσμο) μπορούμε να συμπεράνουμε ότι αφορούσε κάποιο κτίσμα. Κατά πάσαν πιθανότητα πρόκειται για ανέγερση ή αποπεράτωση σπιτιού, αφού τη χρονιά αυτή (1930) μεγάλωσε ο ταϊφάς του Γιαγκλή, με τον ερχομό στη Νιγρίτα του εγγονού του Γιάννη, όπως είδαμε στα προηγούμενα.
Ας εξετάσουμε όμως τί μπορεί να ήταν αυτές οι «αποζημιώσεις» που εισέπραξε ο Καπετάνιος. Στα χρόνια εκείνα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, ο μόνος που μπορούσε να «μοιράζει» χρήματα στην περιοχή Σερρών ήταν η Μονκς-Γιούλεν, η αμερικανική εταιρεία που από τις αρχές του 1930 άρχισε να κατασκευάζει τα μεγάλα «παραγωγικά και εξυγιαντικά» έργα της πεδιάδας Σερρών.
Και φυσικά, τα πρώτα χρήματα που διέθεσε ήταν για απαλλοτριώσεις γαιών και άλλων ακινήτων, που ήταν απαραίτητες για την εκτέλεση των έργων. Τέτοια ακίνητα, όπως προελέχθη, είχαν τόσο ο Γιαγκλής όσο και η Φώτω (όθεν και η φράση «θα πάρουμε» αποζημιώσεις) 108 .
Όμως, και το ελληνικό Δημόσιο αργεί αλλά δεν λησμονεί: Την 25.11.1937 του χορηγείται σύνταξη 1.000 δραχμών αναδρομικά από 19.11.1935.
«Έκτοτε με την προαγωγή του ως εφέδρου υπολοχαγού ζητούσε» από τις υπηρεσίες την αύξηση της σύνταξής του, με μεταβάσεις στην Αθήνα.
Σε τέτοιες μεταβάσεις στην πρωτεύουσα, ανατρέχει διακεκριμένος ιστορικός, σύγχρονος με τον Καπετάνιο, που μας παραδίδει:
«Τον ενθυμούμαι να διασχίζει τους δρόμους της Αθήνας στα τελευταία χρόνια της ζωής του, βαδίζοντας με στητή και ολόρθη την κορμοστασιά του, φορώντας τη γνώριμη γραφική ενδυμασία των Μακεδονομάχων που δεν αποχωριζόταν ποτέ. Παρά το βάρος των χρόνων του, διατηρούσε έντονα τα χαρακτηριστικά της ωραίας αρρενωπής μορφής του, που την πλαισίωνε πυκνή και κατάλευκη γενειάδα. Το επιβλητικό του παράστημα και η όλη του φυσιογνωμία έδειχναν άνδρα αποφασιστικό και θαρραλέο που θύμιζε την χιλιοτραγουδισμένη κλεφτουριά των προεπαναστατικών χρόνων».
Παρόμοια περιγραφή μας δίνει και ο αείμνηστος Βαγγέλης Παπαθανασίου, φιλόλογος καθηγητής και ιστορικός της Νιγρίτας. Μνημονεύει το «πιστόλιον ασπρομάνικον, φέρον την επιγραφήν Βασιλεύς Γεώργιος των Ελλήνων», με το οποίο τίμησε τον Γιαγκλή ο Ανώτατος Άρχων, και σημειώνει:
«Μέχρι τα γεράματά του φορούσε τη φουστανέλα του περπατώντας ευθυτενής. Από νέος ακόμα ήταν ευγενικός στους τρόπους και υψηλός, με σώμα κανονικών διαστάσεων …, ρωμαλέος, τολμηρός, ταχύπους, βροντόφωνος, με πλούσια γενειάδα, δασύ μαύρο μουστάκι.
Στο κεφάλι φορούσε σκούφο και περιτύλιγμα από μαύρο μαντήλι. Φορούσε δερμάτινη ζώνη και στο στήθος έφερε χιαστί φυσιγγιοθήκες».
Τέλος, «ο γέροντας Γαβριήλ Παπαϊωάννου», που γνώρισε τον Καπετάνιο στο Άγιο Όρος κατά την Κατοχή, τον περιγράφει ως εξής: «Ήταν θεόρατος, δεν τον χωρούσε η πόρτα. Είχε ήμερο πρόσωπο και ήταν ήρεμος, με γενειάδα, και φορούσε πάντα στολή και ένα φεσάκι με σταυρό. Εξομολογούνταν πολύ συχνά … και ήταν ακόμη πολύ καλός ομιλητής… Πέθανε πάμπτωχος» 109 .
Ας επανέλθουμε όμως στις προσπάθειες του Γιαγκλή για αύξηση της σύνταξής του. Την 6.2.1939, υποβάλλει προς το υπουργείο Στρατιωτικών αίτηση [ ίδε υποσημ. 106 ] «περί απονομής της συντάξεως του υπολοχαγού»:
«Λαμβάνω την τιμήν να υποβάλω υμίν επίσημον αντίγραφον του φύλλου Μητρώου, εν ώ εμφαίνεται η ονομασία μου ως εφέδρου υπολοχαγού τον Νοέμβριον του 1926 και την εφημερίδα της κυβερνήσεως εν ή εμφαίνεται η διόρθωσις του επωνύμου μου και να παρακαλέσω υμάς όπως ενεργήσητε όπου δει και προσαυξηθή η σύνταξίς μου του οπλαρχηγού Α’ τάξεως διά της απονομής εις εμέ της συντάξεως του υπολοχαγού με 25 ετών υπηρεσίαν, συμφώνως τω άρθρω 5 του Διατάγματος της 11.2.1937, Ο αιτών, ΤΥ».
Δεν είναι γνωστό πόσο ανέμενε και αν τελικά «τιμήθηκε» με τη σύνταξη του «υπολοχαγού με 25 ετών υπηρεσίαν», ή ακριβέστερα, με τη διαφορά της σύνταξης αυτής από εκείνη του «οπλαρχηγού Α’ τάξεως» που έπαιρνε ήδη. Σίγουρα όμως τιμούνταν δεόντως ως επίσημος προσκεκλημένος της Κοινότητας Νιγρίτας κατά τους εορτασμούς της απελευθέρωσης της πόλης (21 Φεβρουαρίου) και της εθνικής εορτής (25 Μαρτίου).
Μια μαρτυρία πάντως ότι «λίγο πριν την έκρηξη» του πολέμου του ’1940, φιλοξενήθηκε «μια μέρα» στην Αθήνα, σε σπίτι ενός ανεψιού των Γερογιάννηδων, δείχνει ότι μέχρι τότε ο Καπετάνιος «έψαχνε» τη νέα σύνταξη. Έψαχνε …το πολύ μέχρι την κήρυξη του πολέμου (28 Οκτωβρίου). Διότι, από κει και πέρα «πιάσ’ τ’ αυγό και κούρεψ’ το» που λεει η παροιμία.
Εξάλλου, από τη μέρα αυτή, η μόνη σκέψη που τον απασχολούσε ήταν η αποστολή του εγγονού του Γιάννη στο Αλβανικό μέτωπο. Έχοντας χάσει τον μονάκριβο γιο του στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, θα τον καταλάμβαναν δυσάρεστοι συνειρμοί, μήπως επιφυλάσσονταν παρόμοια μοίρα και στον μονάκριβο εγγονό του, κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που μόλις είχε ξεσπάσει 110 .
Τερπνή, πολιτισμός, αρχαία, εργασία και πολλά άλλα !!!
psterpnis.blogspot.com
Βέβαια, για την Ελλάδα υπήρξε νικηφόρο το μέρος του πολέμου αυτού στην Αλβανία, και ένδοξο στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Στη συνέχεια όμως ήρθε η κατοχή. Και είναι γεγονός ότι στη γερμανοκρατούμενη Νιγρίτα, τα πράγματα ήταν πολύ καλύτερα από τις βουλγαροκρατούμενες περιοχές ανατολικά του Στρυμόνα.
«Οι Γερμανοί, σεβόμενοι τον καπετάνιο τον αφήνουν να κυκλοφορεί ελεύθερος φορώντας τη φουστανέλα του αλλά και να οπλοφορεί» 111 .
Παραπομπές στο δεύτερο μέρος του άρθρου “Περπατώντας η Δόξα … με τη φτώχεια!”
108 Πάππας-Καπετάν Γιαγλής, ό.π, σ.215, 212, (β) John Monks & Sons-Ulen & Co, Reclamation Works of Serres & Drama Plains, 1932, p.21
109 (α) Πάππας-Καπετάν Γιαγλής, ό.π, σ.210,
(β) Πέννας, (επετειακή ομιλία) ο.π, σ.214,
(γ) Παπαθανασίου ό.π , (δ) Πάππας-Ιστορικά και πολιτιστικά, ό.π, σ.471-473
110 Πάππας-Καπετάν Γιαγλής, ό.π, σ.215-216, 305, 346
111 Παπαθανασίου, ό.π.
