9η Μαΐου η έμπνευση για τον Επιτάφιο του Ρίτσου
Ο Tάσος Τούσης έμεινε γνωστός στη Νεότερη Ελληνική Ιστορία ως ο πρώτος νεκρός στην διάρκεια της εργατικής διαδήλωσης του 1936 στη Θεσσαλονίκη. Έπεσε νεκρός από σφαίρες της αστυνομίας στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Εγνατία στις 9 Μαΐου 1936 και ώρα 10:30 το πρωί. Τα ονόματα των άλλων σκοτωμένων εργατών των ημερών του 1936: Β. Σταύρου, Ιντο Σενόρ, Γ. Πανόπουλος, Αγλαμίδης, Σαλβατόρ Ματαράσο, Δημ. Λαϊλάνης, Σ. Διαμαντόπουλος, Γιάννης Πιτάρης, Ευθύμης Μάνος, Μανώλης Ζαχαρίου, Αναστασία Καρανικόλα.
Ο Τάσος Τούσης κατάγονταν από το Ασβεστοχώρι, ήταν αυτοκινητιστής και είχε ηλικία 25 ετών την ημέρα του θανάτου του.
Οι καπνεργάτες ήταν ένα από τα πιο μαχητικά και οργανωμένα συνδικάτα στην Ελλάδα. Σε αντίθεση με άλλους κλάδους, οι διεκδικήσεις τους δεν αφορούσαν μόνο το οκτάωρο και τις καλύτερες συνθήκες εργασίας, αλλά και διαδικασίες που καθόριζαν οι εργοδότες, όπως το ποιος θα εργάζεται πού και πώς θα γίνεται η διαδικασία παραγωγής….
Η στάση των εργατών δεν άρεσε σε κανέναν εργοδότη και η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη. Στις 29 Απριλίου 1936, 12 χιλιάδες καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, εκ των οποίων περίπου το 70% γυναίκες, κατέβηκαν σε απεργία. Η αστυνομία και ο στρατός βρίσκονται σε επιφυλακή και ετοιμότητα. Η απεργία των καπνεργατών σύντομα γενικεύτηκε με τη συμμετοχή σιδηροδρομικών και τροχιοδρομικών. Ο Μεταξάς που επισκέφτηκε τη Θεσσαλονίκη και γέμισε τους εργάτες με υποσχέσεις δεν κατάφερε να τους πείσει. Τα επεισόδια δεν αποφεύχθηκαν. Οι συγκρούσεις ήταν σφοδρές και 12 άτομα έχασαν τη ζωή τους. Το πρώτο θύμα της αστυνομικής βίας ήταν ο Τάσος Τούσης….
Οι απεργοί μετά το συμβάν ξήλωσαν μια πόρτα και μετέφεραν πάνω της το σώμα του νεαρού εργάτη έως το σημερινό Διοικητήριο, το υπουργείο Βορείου Ελλάδος.
Η φωτογραφία με τη μάνα που θρηνεί τον δολοφονημένο γιο της στην απεργία των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη και ο ματωμένος «ματωμένος Μάης των εργατών» θα συγκλονίσει τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο και τον ενέπνευσε να γράψει τον «Επιτάφιο»….
Εννιά ήταν οι νεκροί εκείνη τη μέρα (9η Μαΐου 1936), 32 οι βαριά τραυματισμένοι και 250 ελαφρότερα.
Την άλλη μέρα, παρά την απαγόρευση της κυκλοφορίας, μια πραγματική λαοθάλασσα ακολουθεί τους νεκρούς στην τελευταία τους κατοικία, στην Ευαγγελίστρια. Λέγεται πως ήταν 150.000 άνθρωποι.
Ο Ριζοσπάστης στο φύλλο της επομένης ημέρας της 9ης Μάη του 1936 θα δημοσιεύσει τη φωτογραφία της μάνας του νεκρού να θρηνεί πάνω από το σώμα του.
Τρεις μέρες μετά την 9η Μαΐου , η εφημερίδα Ριζοσπάστης δημοσιεύει αποσπάσματα από τον «Επιτάφιο».
Στις 8 Ιουνίου το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου κυκλοφόρησε και εξαντλήθηκε μέσα σε 2 μήνες.
Στις 4 Αυγούστου εγκαθιδρύεται η δικτατορία του Ι. Μεταξά. Η δικτατορία θα κάψει και τα τελευταία αντίτυπα του Επιτάφιου μπροστά στις στήλες του Ολυμπίου Διός.
Τερπνή, πολιτισμός, αρχαία, εργασία και πολλά άλλα !!!
psterpnis.blogspot.com
Εικοσιδύο χρόνια αργότερα, το 1958 ο Μίκης Θεοδωράκης θα μελοποιήσει 8 από τα είκοσι τραγούδια του Επιτάφιου. Η ιστορία το Τάσου θα ξαναζωντανέψει κι ολόκληρη η Ελλάδα θα ανατριχιάσει και θα δακρύσει πολλές φορές ακούγοντας τη συγκλονιστική φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση και της Μαίρης Λίντα, το εκπληκτικό μπουζούκι του Μανώλη Χιώτη κι εκείνα τα λόγια, τα λόγια που σου σκίζουν την καρδιά…
Κλείνει το αφιέρωμα του panseraikos, που “δανείστηκε” τα στοιχεία από διάφορα ιστολόγια, με την ενημέρωση ότι όταν “κατέβει” το video θα το βρείτε ΕΔΩ.
